Vlog #6 Hippie’s Doorbraak

Lang leve de smartphones vandaag de dag! Nu kon een stalgenootje van ons het bijzondere moment vastleggen dat Hip zonder angst zijn balans vindt en zijn rug ontspant. Hier is heel wat aan vooraf gegaan, maar na een zoektocht was de oplossing vrij eenvoudig.

Hippach’s uitdaging
Hip heeft met zijn Jazz-bloed de angst nogal snel aan de oppervlakte zitten en wordt (of beter gezegd werd) dan behoorlijk pittig. Daarnaast zat het hem fysiek niet helemaal mee. Hij heeft een trailerongeluk gehad in zijn hele jonge jaren en daarbij zijn achterbeen beschadigd. Op röntgenfoto’s is te zien dat zijn kroonbeen zelfs een deukje heeft, waardoor het aannemelijk is dat Hip wat scheef is en dat hij dit in zijn achterhand compenseert. Daar komt bij dat hij een groot, lang paard is dat laat volwassen is. Hij is een beetje een (lieve) slungel. Zowel mentaal als fysiek was de balans een zoektocht.

Zoeken met mijn Hart
Bij alles wat ik voor Hip heb gezocht liet ik mijn hart spreken en stond Hippach’s welzijn voorop. Na wat zoeken kwam ik uit bij Stal Mireille waar ik onder andere de clinic In Balans aan de Enkele Longe heb gevolgd. Dat gaf enorme eye-openers waarvoor ik erg dankbaar ben. Een van de belangrijkste inzichten die ik kreeg, is dat een paard dat balans mist, angst heeft om te vallen. Angst… die hield ik in gedachten omdat dit precies past bij het beeld dat ik van Hip had. Verder zijn uiteraard de longeertechnieken me enorm bijgebleven en werd voor mij duidelijk verklaard hoe je een paard zonder dwang en druk op eigen benen in balans kunt leren lopen.

Waarom lukt het maar niet?
Zonder druk, dwang en dominantie lukte het niet om Hip in balans aan de enkele longe te laten lopen (en met druk, dwang en dominantie zou ik het nooit hebben willen proberen), althans niet met een ontspannen rug zodat hij zijn hoofd zou laten zakken. Natuurlijk vroeg ik me af of hij het fysiek aankon, gezien zijn scheefheid en wie weet wat er mis was met zijn lijf. Echter… als hij in vrijheid prachtige pittige dansjes liet zien, liet hij ook gerust zijn hoofd zakken terwijl hij prachtig rond draafde. Op zo’n moment voelde hij zich natuurlijk een zelfverzekerde Koning. Het moest dus angst zijn.

Ik ben na de clinic ook enkele lessen ‘werken aan de hand’ gaan volgen met een van de leermeesters U Star en later Rechter. Hiermee leerde Hip al veel aan zijn balans te werken en hij leerde zijn hoofd omlaag te brengen in de draf, maar dus alleen wanneer ik naast hem liep en hem begeleiding gaf.

Angst oplossen
Daarom kwam de clickertraining en target-training ook hiervoor in beeld. Ik heb, zoals je kunt zien in Vlog #1 (zie mijn kanaal), Hip met de targetstick over zijn angst heen geholpen om zijn hoofd te laten zakken en hem aangeleerd dat deze houding is wat ik van hem vraag. In het begin was de spanning van zijn gezicht af te lezen, maar met kleine stapjes en de wetenschap dat clickertraining altijd positief en fun is, heeft hij zichzelf overwonnen en begon hij het spel super leuk te vinden. Hij begon zelf enthousiast te laten zien dat hij begreep wat de bedoeling was.

Doel bereikt
En vandaag was het zover. Ik longeerde Hip gewoon om hem lekker even wat beweging te geven en vooral zonder verwachtingen, maar daar was hij! De angst was opgelost en hij vond deze houding en balans vast ook veel lekkerder voelen. Zoals je hoort in de video laat ik Hip mijn tongklik horen als brug naar het juiste gedrag of de juiste houding die hij laat zien. Voor ik begon met opnemen had hij zowel linksom als rechtsom al een mooi aantal rondes gedraafd met zijn hoofd laag en zijn rug ontspannen. En daarna deed hij het braaf weer, speciaal voor de camera.

Hip was trots, en ik ook!

Loop jij ergens tegenaan met je paard en wil je het graag paardvriendelijk oplossen? Neem gerust contact met me op. Je vindt meer informatie op mijn website en je kunt me natuurlijk ook volgen op Facebook via de volgende link FB Equine Awareness Centre

Veel plezier met je paard,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist
Paardengedrag – Paardenportretten – Paardenmedium

Hoe Houding Gedrag Beïnvloedt

Equine Awareness Centre Merel Burggraaf paardengedrag gedragsdeskundige paarden clickertraining positieve bekrachtiging R+ angst angstagressie vaststaan
Puppy-paard Hip leerde in het begin vooral dat hij niets meer te vrezen had en hoe hij zichzelf kon kalmeren <3

Toen ik Hippach kocht, wist ik dat hij last had van angstagressie. Ik kende hem immers al goed voor ik hem kocht. Hij werd als drie jarige van de wei geplukt en ‘moest het gaan doen’. Hij moest vast staan op de poetsplaats en hij moest maar binnen no time snappen dat een hoofdstel, een bit, een zadel, iemand op zijn rug en de hoefsmid heel gewoon zijn. Hij moest zijn bloedlijnen gaan waarmaken. Zijn bloedlijnen bepalen echter ook dat bij hem de angst meer aan de oppervlakte zit dan bij veel andere paarden. Met hem was meer geduld en een andere benadering veel beter geweest, maar helaas werd door zijn trainster, naast de gebruikelijke haast, gebruik gemaakt van technieken die meer kwaad dan goed hebben gedaan.

Als Hip zo afschuwelijk werd aangepakt en probeerde te vluchten, dan kreeg hij er nog erger van langs. Niet heel gek dat hij in dat geval agressief reageerde. Dat zou ik zelf ook doen. Helaas werkt dit in de hand dat de angstagressie een geconditioneerde emotionele respons wordt. Het vastzetten bijvoorbeeld werd direct aanleiding voor Hip om compleet over de emmer te gaan. Een poetsplaats ook. De combinatie van die twee samengestelde stimuli en je had een feest te pakken.

Equine Awareness CentreMerel Burggraaf paardengedragsdeskundige paardengedrag deskundige medium paard paarden equine behaviourist.jpg
Het prille begin, Hip wordt hier begeleid bij het vast staan en mag alles zien wat er aan ZIJN lichaam gebeurt. Met het hoofd zo laag, kan hij mooi blijven denken én blijven leren uiteraard. De volgende stap werd de hoefsmid (lees daarover meer in een van de eerdere blogposts)!

Hoewel het heel spannend klinkt om een paard met angstagressie te kopen (en dat is het ook), wist ik vanaf het begin dat wij het samen zouden kunnen gaan oplossen. Ik kon immers op een prachtige manier contact met hem maken en ik wist dat dit het begin zou zijn van zoveel meer. Het was voor mij de aanleiding om een op de wetenschap gebaseerde opleiding te volgen om Equine Behaviourist te worden, oftewel Gedragsdeskundige voor Paarden. 

Natuurlijk heb ik Hip eerst laten bijkomen toen hij bij mij kwam. Toch ben ik ook vrijwel meteen met clickertraining begonnen. Clickertraining, oftwel R+ (positieve bekrachtiging), heeft als groot voordeel dat je er geconditioneerde angsten mee kunt oplossen en dat het 100% welzijnsproof is! Deze methode is nooit aversief, maar juist altijd gericht op het welzijn, positiviteit en kalmte. Het verandert letterlijk de hersenpaden, het zenuwstelsel en het soort hormonen dat wordt afscheiden (van adrenaline bijvoorbeeld naar dopamine). In dit kader heb ik Hip bewust eerst geleerd om zijn hoofd omlaag te brengen. Wanneer het hoofd omlaag is, dan worden er hormonen aangemaakt die bij kalmte horen. Denk maar aan hoe kalm een paard is, als hij graast. En het tegenovergestelde, een paard dat stress heeft doet vaak zijn hoofd helemaal omhoog. Later bleek dat het aanleren van de lage hoofdhouding een super keuze was. Het werd regelmatig een redding en ook de basis voor het aanleren van nieuwe dingen of het omvormen van angst naar vertrouwen.

Al vrij in het begin, Hip was pas 4 toen hij bij mij kwam, raakte Hip in paniek op de poetsplaats. Ik vroeg hem zijn hoofd omlaag te doen, zonder dwang, maar juist met een target, waardoor hij op dat moment net genoeg kalmeerde om weer contact met hem te krijgen en in rust van de poetsplaats af te lopen. Wat was dat een overwinning voor ons allebei. Zeker in het begin waren er wel eens cruciale momenten. Het mooie is, dat oude hersenpaden die niet meer gebruikt worden (angst/paniek) uiteindelijk verdwijnen en dat nieuwe hersenpaden (hoofd omlaag bij stress om kalmte te krijgen) steeds sterker worden. Nu is het zelfs zo dat Hip er zelf voor kiest om zijn hoofd omlaag te brengen wanneer hij iets spannend vindt. Zo kan hij blijven nadenken en normaal blijven functioneren.

Houding beïnvloedt dus gedrag en verandert letterlijk de hersenen. Hiermee kun je een paard dus blijvend helpen. Het is dan natuurlijk wel belangrijk om dit in alle rust aan het paard te leren en niet het paard te dwingen het hoofd naar beneden te brengen. Dit heeft namelijk een heel ander effect.

Equine Awareness Centre Merel Burggraaf paardengedrag gedragsdeskundige voor paarden paardnemedium
Hier is Hip anderhalf jaar bij me. Je ziet hier een open en vrij paard. Clickertraining is één van de belangrijkste aspecten die hieraan hebben bijgedragen <3

Zo zet ik de houding op allerlei manieren in bij het trainen van paarden. Kalmte vind ik belangrijk omdat je dan kunt blijven communiceren met elkaar. En er zijn ook andere mooie koppelingen te maken. Zo kun je een paard dat stress of angst heeft beter laten stil staan en het hoofd omlaag vragen dan hem er ‘doorheen rijden’. De draf en galop zijn namelijk gekoppeld aan het overlevingsmechanisme vluchten en ook aan vechten. Je kunt je voorstellen dat kalmte simuleren met de houding, een paard ook werkelijk kalmer maakt. Het brein weet namelijk het verschil niet tussen een gesimuleerde houding en een echte houding. Het paard gaat er zelf ook steeds vaker bewust voor kiezen om de kalme houding aan te nemen. Je geeft hem tools om het op te lossen. Goed aangeleerde houdingen, die ook passen bij het moment en de mindset, zijn een super tool.

Heb jij een paard met angst? Of wil jij je paard gewoon fijne dingen leren op een positieve manier? Neem dan gerust contact met me op.

Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist Level 1

Plezier voor je Paard

Op de wei
Knappe lieve Hippach genietend op de weide.

In mijn vorige blog, die deels ging over verveling bij paarden, heb ik beloofd een stukje te schrijven over ‘enrichment of the environment’ oftewel het verrijken van de leefomgeving van een paard. En hoewel we vaak wat beperkt zijn qua mogelijkheden op pensionstallen, zijn er zeker mogelijkheden als je je creativiteit gebruikt.

In mijn visie heb ik het liefste een paard 24 uur per dag buiten in een kudde en dan in een omgeving waar ze kunnen onderzoeken bijvoorbeeld. De kans op verveling is dan kleiner. In Nederland is dit niet altijd voor iedereen weg gelegd. Je hebt je paardje en dan zoek je een plek voor je maatje dat op een goed bereikbare afstand ligt. En dan kies je uit de best mogelijke opties, zoals zoveel mogelijk weidegang, goed hooi, ruimte lichte stallen enzovoorts. Binnen de omgeving die jij vervolgens hebt kunnen kiezen voor je paard of pony, kun je vervolgens met wat kleine aanpassingen en ideeën de leefomgeving net iets interessanter maken voor een paard. En dat is waarmee ik je wil helpen in deze blogpost.

Mijn advies is om zoveel mogelijk te kijken naar de natuur van het paard, dus naar zijn natuurlijke gedrag. Er zijn veel mensen die een jolly ball in de stal van het paard hangen om verveling tegen te gaan. Die jolly ball is na een paar keer snuffelen al helemaal niet meer interessant voor het paard. Ook hier zie je dat, met alle goede bedoelingen en liefde van de eigenaren, er wordt uitgegaan van de mens die balspelletjes heeft uitgevonden. Voor een paard echter betekent zo’n ding helemaal niets. Waar kun je dan bijvoorbeeld wel aan denken?

paard voedsel bast equine awareness centre Merel Burggraaf paard paarden enrichment of the environment verrijking van de leefomgeving
Paarden zijn in de natuur 18 uur per dag bezig met eten zoeken, zo ook bast en wortels of knollen.

Een paard graast en zoekt zo’n 18 uur per dag naar eten, ook wel ‘browsing’ genoemd. Dat is 18 uur vrije beweging, veelal met het hoofd naar beneden, en lekker in de onderzoekmodus. In die tijd groomen ze elkaar ook, spelen ze en houden ze de wacht. En dan nu in de prakijk 🙂
Op de weide kun je:
– bomen plaatsen (bijvoorbeeld Wilg en Populier) of je kunt takken neerleggen van deze boomsoorten. Paarden strippen daar de bast af en eten dat op. Ook eten ze de blaadjes.
– voedsel verstoppen zoals wortels, pastinaken, appels e.d. Als ze zoiets vinden, hebben ze echt even een ‘jackpot’ moment.
– paardengras met een speciaal kruidenmengsel zaaien zodat ze kunnen kiezen wat ze eten.
In de stal kun je:
– op de grond voeren, zodat ze moeten zoeken (hangt af van hoe schoon je paard is).
– wortels, pastinaak, appel e.d. verstoppen in het hooi en tussen het stro. De staltijd wordt op die manier wat interessanter voor je paard.
– een flinke Wilgentak met blad aan de stalwand bevestigen zodat je paard deze kan kaalplukken. Dit mag best wat hoger worden gehangen. In de natuur eet een paard ook van bomen. Ze trekken daar wat van af en eten het dan met de hals weer lager op. Een leuke aanvulling is trouwens dat er een onderzoek is gedaan door Sharon May Davis naar het ontbrekende ‘nugal ligament lamellae’ in de hals van moderne sportpaarden. Paarden missen daardoor stevigheid, kracht en balans in de nek. Die kracht is echter van essentieel belang voor het rijden. Door het paard iets aan te bieden dat hoog hangt trainen ze nekspieren die dit gebrek kunnen opvangen.
– een hooinet is nog steeds niet een geweldige optie omdat het voor paarden vaak frustrerend is. Wat een betere optie is, is een slowfeeder. Eentje die goed door een wetenschappelijk onderzoek naar frustratie bij paarden kwam, is de Pacefeeder. Google maar, ze zijn goed verkrijgbaar en kunnen makkelijk in de hoek van een stal worden geplaatst. Ze zijn ook veel veiliger dan een hooinet.
– brokjes voeren in een mengsel van gehakseld kruidenhooi. Zo doen ze langer met hun voer wat natuurlijk is en ook verveling tegen gaat.

Pacefeeder slowfeeder equine awareness centre Merel Burggraaf paard paarden enrichment of the environment verrijking van de leefomgeving
Een goede slowfeeder.

Er is altijd meer te verzinnen, maar dit is vast een goed begin en op de meeste plaatsen wel uit te voeren. Als je een beetje moeite neemt, dan kun je de leefomgeving van je paard dus best verbeteren. Ik ben heel benieuwd wat voor ideeën jij nog hebt!

Mijn lieve vriend Hippach gaat deze maand verhuizen naar een paddock paradise. Ik ben heel gelukkig dat ik een plek heb gevonden waar hij 24 uur per dag buiten zal staan (met de beschikking over een schuilstal natuurlijk) in een kudde en in een omgeving waar hij uitgenodigd wordt om te bewegen. Ik hou je op de hoogte!

Hartelijke groet,
Merel Burggraaf