Voor een blij en goed functionerend paard!
In mijn vorige blogpost schreef ik al over hoe ik Hippach heb geleerd zijn hoofd laag te houden zodat hij makkelijker kalm blijft en in contact blijft met me. In deze leuke nieuwe vlog laat ik zien hoe ik dit precies doe, in dit geval, met een target stick. Hip kent de targetstick natuurlijk al en nu kun je dus zien hoe je deze handige tool vervolgens kunt inzetten.
Veel kijkplezier!
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist Level I
Toen ik Hippach kocht, wist ik dat hij last had van angstagressie. Ik kende hem immers al goed voor ik hem kocht. Hij werd als drie jarige van de wei geplukt en ‘moest het gaan doen’. Hij moest vast staan op de poetsplaats en hij moest maar binnen no time snappen dat een hoofdstel, een bit, een zadel, iemand op zijn rug en de hoefsmid heel gewoon zijn. Hij moest zijn bloedlijnen gaan waarmaken. Zijn bloedlijnen bepalen echter ook dat bij hem de angst meer aan de oppervlakte zit dan bij veel andere paarden. Met hem was meer geduld en een andere benadering veel beter geweest, maar helaas werd door zijn trainster, naast de gebruikelijke haast, gebruik gemaakt van technieken die meer kwaad dan goed hebben gedaan.
Als Hip zo afschuwelijk werd aangepakt en probeerde te vluchten, dan kreeg hij er nog erger van langs. Niet heel gek dat hij in dat geval agressief reageerde. Dat zou ik zelf ook doen. Helaas werkt dit in de hand dat de angstagressie een geconditioneerde emotionele respons wordt. Het vastzetten bijvoorbeeld werd direct aanleiding voor Hip om compleet over de emmer te gaan. Een poetsplaats ook. De combinatie van die twee samengestelde stimuli en je had een feest te pakken.
Hoewel het heel spannend klinkt om een paard met angstagressie te kopen (en dat is het ook), wist ik vanaf het begin dat wij het samen zouden kunnen gaan oplossen. Ik kon immers op een prachtige manier contact met hem maken en ik wist dat dit het begin zou zijn van zoveel meer. Het was voor mij de aanleiding om een op de wetenschap gebaseerde opleiding te volgen om Equine Behaviourist te worden, oftewel Gedragsdeskundige voor Paarden.
Natuurlijk heb ik Hip eerst laten bijkomen toen hij bij mij kwam. Toch ben ik ook vrijwel meteen met clickertraining begonnen. Clickertraining, oftwel R+ (positieve bekrachtiging), heeft als groot voordeel dat je er geconditioneerde angsten mee kunt oplossen en dat het 100% welzijnsproof is! Deze methode is nooit aversief, maar juist altijd gericht op het welzijn, positiviteit en kalmte. Het verandert letterlijk de hersenpaden, het zenuwstelsel en het soort hormonen dat wordt afscheiden (van adrenaline bijvoorbeeld naar dopamine). In dit kader heb ik Hip bewust eerst geleerd om zijn hoofd omlaag te brengen. Wanneer het hoofd omlaag is, dan worden er hormonen aangemaakt die bij kalmte horen. Denk maar aan hoe kalm een paard is, als hij graast. En het tegenovergestelde, een paard dat stress heeft doet vaak zijn hoofd helemaal omhoog. Later bleek dat het aanleren van de lage hoofdhouding een super keuze was. Het werd regelmatig een redding en ook de basis voor het aanleren van nieuwe dingen of het omvormen van angst naar vertrouwen.
Al vrij in het begin, Hip was pas 4 toen hij bij mij kwam, raakte Hip in paniek op de poetsplaats. Ik vroeg hem zijn hoofd omlaag te doen, zonder dwang, maar juist met een target, waardoor hij op dat moment net genoeg kalmeerde om weer contact met hem te krijgen en in rust van de poetsplaats af te lopen. Wat was dat een overwinning voor ons allebei. Zeker in het begin waren er wel eens cruciale momenten. Het mooie is, dat oude hersenpaden die niet meer gebruikt worden (angst/paniek) uiteindelijk verdwijnen en dat nieuwe hersenpaden (hoofd omlaag bij stress om kalmte te krijgen) steeds sterker worden. Nu is het zelfs zo dat Hip er zelf voor kiest om zijn hoofd omlaag te brengen wanneer hij iets spannend vindt. Zo kan hij blijven nadenken en normaal blijven functioneren.
Houding beïnvloedt dus gedrag en verandert letterlijk de hersenen. Hiermee kun je een paard dus blijvend helpen. Het is dan natuurlijk wel belangrijk om dit in alle rust aan het paard te leren en niet het paard te dwingen het hoofd naar beneden te brengen. Dit heeft namelijk een heel ander effect.
Zo zet ik de houding op allerlei manieren in bij het trainen van paarden. Kalmte vind ik belangrijk omdat je dan kunt blijven communiceren met elkaar. En er zijn ook andere mooie koppelingen te maken. Zo kun je een paard dat stress of angst heeft beter laten stil staan en het hoofd omlaag vragen dan hem er ‘doorheen rijden’. De draf en galop zijn namelijk gekoppeld aan het overlevingsmechanisme vluchten en ook aan vechten. Je kunt je voorstellen dat kalmte simuleren met de houding, een paard ook werkelijk kalmer maakt. Het brein weet namelijk het verschil niet tussen een gesimuleerde houding en een echte houding. Het paard gaat er zelf ook steeds vaker bewust voor kiezen om de kalme houding aan te nemen. Je geeft hem tools om het op te lossen. Goed aangeleerde houdingen, die ook passen bij het moment en de mindset, zijn een super tool.
Heb jij een paard met angst? Of wil jij je paard gewoon fijne dingen leren op een positieve manier? Neem dan gerust contact met me op.
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist Level 1
Dit filmpje vind ik zó leuk! Ik had de dag ervoor Hippach verhuisd naar een andere plek, een paddock paradise. Toen ik de volgende dag weer kwam, wilde ik hem laten wennen aan een onbekende ruimte.
Was hij eerst nog een regelrechte Pietje Paniek wat hem gevaarlijk maakte als je niet weet wat je doet, nu is hij een HELD. Hippie showt dit graag met deze nieuwe vlog! Ik durf te wedden dat je je moeilijk kunt voorstellen dat het ooit heel anders is geweest. Ben jij ook zo trots op Hip?
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
En daar gaan we dan 🙂 De eerste vlog staat op mijn nieuwe YouTube kanaal. Wat ontzettend leuk om ook op deze manier allerlei paardenkennis met je te delen.
In deze vlog meer informatie over hoe ik target training inzet bij Hippach om hem te helpen een andere houding te vinden in de draf, zonder dominantie, druk en dwang. In vrijheid en met beloning!
Oh ja, onder het filmpje heb ik nog wat meer informatie gedeeld over clicker- en target training, maar ook waar ik die ontzettend leuke turkoois target stick heb gekocht! Het oog wil ook wat.
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
Normaal gesproken ben ik geen fan van de gulden middenweg, zeker niet als het op mijn dieren aankomt. Onlangs echter heb ik een keuze moeten maken die puur op papier de gulden middenweg leek, maar later toch echt de beste keuze bleek.
Om verschillende redenen vond ik dat Hippach er slecht bij stond op de pensionstal waar we in de zomer van 2017 naar toe zijn verhuisd. Ik vond dat de staleigenaren niet goed met hem omgingen. Ook was er geen overleg mogelijk om bepaalde omstandigheden voor Hippach te verbeteren. Dit ging zover dat ik merkte dat hij niet meer gelukkig was en ook kreeg hij klachten aan zijn gezondheid. Zijn weide lag laag en was daarom extreem nat. Daardoor kreeg hij een ontsteking aan zijn achterbeen. In deze droge zomer werd zijn weiland weer goed en heb ik hem daar laten bekomen. Intussen zocht ik naar een nieuwe plek en die vond ik.
Halverwege oktober heb ik mijn paard kunnen verhuizen naar de lang door mij begeerde paddock paradise. Wat ideaal leek, bleek later flink tegen te vallen. Een paddock paradise (PP) wordt vaak als een meer natuurlijke oplossing gezien voor het houden van paarden. Waar veel mensen echter aan voorbij gaan, is dat dit niet altijd zonder meer waar is.
Een van de vaak genoemde voordelen is het leven in kuddeverband, maar in de natuur werkt dit compleet anders. Het belangrijkste verschil is dat paarden in een familiegroep leven en niet een, oneerbiedig gezegd, bij elkaar geraapt clubje veelal ongesocialiseerde paarden. Onderling is dit vragen om problemen. Het kan natuurlijk goed gaan en het kan soms een tijdje nodig hebben, maar in ons geval ging het niet goed. Ondanks het feit dat Hippach heel rustig aan werd geïntroduceerd en ik daarbij allerlei voorzorgsmaatregelen had genomen zodat hij eerst een tijdje kennis kon maken, stond hij binnen de kortste keren buiten de paddock paradise omdat een van de ruinen hem met grof geweld het terrein af had gejaagd. Deze ruin had zich over een veulen ontfermd en bevocht fel iedere concurrentie. Hip gaf alle signalen om conflict te voorkomen en er was meer dan voldoende ruimte om conflict te vermijden, maar de ruin hield niet op. De eigenaresse van de ruin gaf helaas niet thuis en ik wilde Hip niet meer blootstellen aan dit soort risico’s. Na een grondige analyse van de situatie op basis van het zichtbare paardengedrag en de omstandigheden, ben ik zo snel mogelijk gaan nadenken over een andere plek. Intussen stond Hip apart met een Shet, gelukkig.
Zoals met alles in mijn leven volg ik ook bij Hippach altijd mijn intuïtie. Ik moet eerlijk bekennen dat ik deze keer niet goed had geluisterd. In de week vooraf aan de verhuizing voelde ik heel sterk dat ik de verhuizing niet moest doorzetten. Echter een pp leek zo ideaal… De positieve kant is natuurlijk dat ik mijn roze bril heb afgezet met betrekking tot paddock paradises. Ook dit is namelijk niet natuurlijk en niet in alle gevallen de beste optie. Het belangrijkste dat je voor je paard kunt doen, is een afweging maken van alle omstandigheden waar het betreffende paard (en ook jij als eigenaar mee te maken krijgt).
Met deze nieuwe inzichten ben ik opnieuw gaan kijken wat Hip nodig heeft. En vond al snel een plek met de volgende super plusplunten 🙂
– in de zomer 24/7 buiten;
– in de winter alleen ‘s avonds en ‘s nachts binnen in grote stallen van zo’n 3,5 x 5 meter;
– de stal heeft een luik naar buiten toe en Hip kan neuzen met zijn buurman;
– in plaats van alleen maar draaien, kan Hip nu zelfs lopen en liggen in zijn stal;
– buiten staan de paarden in kleine kuddes;
– er werd goed afgestemd welk groepje bij Hip past;
– absoluut onbeperkt ruwvoer (ook op stal), hier wordt de belofte waar gemaakt;
– de eigenaren wonen er en zijn goed bereikbaar, hebben veel oog voor het welzijn van paarden en denken mee in mogelijkheden;
– al bovengenoemde factoren zijn van essentieel belang, maar wat voor Hippach een wel heel grote helende factor is, is dat hij in de kudde is geplaatst bij zijn voormalige beste vriend. Paarden maken vriendschappen voor het leven en hebben in natuurlijke kuddes altijd één boezemvriend, de pair-bond genaamd. Zodra ze elkaar zagen, zaten ze weer als klitteband aan elkaar vast. Dit maakte voor Hippach de verhuizing wel heel makkelijk. Nu kan hij weer spelen, groomen en eten zij-aan-zij met zijn favoriete kleine paardje.
Het was een hectische tijd, maar eind goed al goed. Het is de moeite waard om kritisch te blijven in wat je wil voor je paard en daarbij 100% het belang van je paard voor ogen te houden. Zou ik nog steeds liever willen dat Hip nooit op stal hoeft? Ja in zekere zin wel ja, maar dat ik Hip het contact met zijn beste maatje van twee jaar geleden heb kunnen terug geven, is onbetaalbaar voor hem.
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
Toen Hippie Boy net bij mij kwam, kende hij eigenlijk nog niets en dat wat hij wel kende was gevuld met angst. Vanuit die angst kon hij dan behoorlijk heftig reageren. Natuurlijk heb ik hem eerst de rust gegeven die hij nodig had om weer bij te komen. Echter met een paard weet je ook dat het al snel tijd is voor de hoefsmid. En ook voetjes geven kende hij als 4 jarige nauwelijks…
Ik merkte al heel snel bij Hippie dat hij eigenlijk alles heel graag voor je doet, als hij zich maar veilig voelt. Daar waar hij het stempel kreeg ‘staatsgevaarlijk’ te zijn, had hij eigenlijk alleen uit angst gereageerd. Wanneer een paard uit angst reageert, kiest hij uit de ‘4F’s’ (onder andere ‘fight’ en ‘flight’). Hippie had hierin een vast patroon ontwikkeld. Bij paniek wil hij vluchten. Wordt hij tegengehouden (of denkt hij dat), dan steigert hij van je af om zich los te werken om vervolgens weg te vluchten. Met dat patroon ben ik dus aan de slag gegaan.
In de eerste periode heb ik Hippie Boy geleerd om kalm te reageren door kalmerende oefeningen te doen met hem en door alleen nog maar te werken met positieve bekrachtiging. Hij leerde daardoor steeds weer dat hij niets fout kon doen en dat hij niets te vrezen had. Ook wist hij hierdoor steeds beter hoe hij zichzelf kon kalmeren als hij iets spannend vond. Vervolgens ben ik hem gaan leren om voetjes te geven.
Met de positieve insteek van de training heeft hij heel snel geleerd om, aan de voorkant, zijn voetjes te geven. Ik kon daar ook al heel snel leren om zijn benen naar voren te strekken, allemaal met het oog op de hoefsmid. Mijn gevoel dat Hip heel graag meewerkt, werd telkens weer bevestigd. Hij vond het leuk, werd steeds nieuwsgieriger en open en had altijd de oortjes naar voren. Bij de achterbenen merkte ik dat hij veel moeite had met zijn balans. Het aanleren was hier veel moeilijker. En dan moet je oppassen dat je wel blijft voelen wat de reden is dat het paard ‘weigert’ zijn achterbenen te geven. Ook bij mij stonden er mensen met goedbedoeld advies aan de kant, advies dat goed weerspiegelt hoe er over het algemeen met paarden wordt omgegaan. Hip werd bestempeld als ‘puber’ en een praam om zijn neus zou hem wel leren…
Uiteraard ging dat advies het ene oor in en het andere oor weer net zo hard uit. Dit paard wil alles voor je doen, als hij het kan. En dit kon hij gewoonweg nog niet. Na enkele maanden van dressuurmatig (aan de hand) trainen en behandelingen door de Osteopaat, is ook dit vrij snel stukken beter gegaan. De hoefsmid was nog even een ander verhaal, met name omdat degene bij wie hij in training was, voor Hip bij mij kwam, had verteld dat hij een ‘akkefietje met de hoefsmid’ had gehad. Ik kende die hoefsmid ook en een akkefietje met hem betekent schoppen en slaan. Dat is bij Hip natuurlijk niet anders geweest.
Op de achtergrond had ik inmiddels een hele deskundige en prettige hoefsmid voor Hippie Boy geregeld, een van de weinige vrouwelijke hoefsmeden die dit land rijk is. Hip had inmiddels al heel wat stappen vooruit gemaakt en stond naar mijn zin te hoog op zijn hoefjes, dus hebben we de stap gezet. De hoefsmid kwam. Spannend natuurlijk, maar gelukkig stond zij volledig open voor het verhaal en mijn inzichten.
Geur werkt heel direct op het limbische brein en roept op die manier razendsnel associaties en bijbehorende emoties op. De geur van hoefsmid is voor een paard dan ook gelijk heel herkenbaar. Als ze voorheen uit angst hebben gereageerd, zullen ze dat gelijk weer doen. Onze hoefsmid maakte in alle rust kennis met Hip en op een plek waar hij zich het veiligst voelt, begon zij aan een van de voorhoeven. Ik voelde aan Hip dat hij enorm probeerde te vertrouwen, maar ook dat de spanning van binnen aan het opbouwen was. Al vrij snel kwam het moment van vluchten, waarbij Hip zich al steigerend omdraaide en zich los rukte, om vervolgens terug te vliegen naar de paddock.
Ik deed dat wat de meesten in de paardenwereld je niet adviseren… Ik liet hem gaan en deed dat bewust. Dit zou het moment zijn waarop Hippie Boy zou leren dat er niet meer gestraft werd. Ik liet hem gaan en al bokkend rende hij naar zijn kudde. In alle rust ben ik vanuit een andere richting naar hem toe gelopen. Op een afstandje bleef ik stil staan waarop Hip direct naar me toe kwam en bij mijn schouder bleef staan. Ik kon hem vervolgens mee terug leiden naar de hoefsmid en daar hebben we, met dank aan onze rust, beide voorhoeven kunnen bekappen. Hippie Boy werd hiervoor beloond natuurlijk. Ook mocht hij nogmaals uitgebreid aan het schort van de hoefsmid snuffelen en kreeg hij ook van haar beloningen. Deze ervaring wordt, met behulp van beloningen en geur, in het zenuwstelsel opgeslagen waardoor het iedere keer makkelijker wordt.
De keer erop kon de hoefsmid ook de achterhoeven bekappen en al vrij vlug daarna is het gelukt om iedere hoef op het paaltje te zetten en in alle rust te bekappen. Hip vindt het nu gewoon leuk als ze komt!
Hopelijk inspireert dit verhaal je om naar alles te kijken wanneer je een paard iets nieuws aanleert en het erop lijkt dat hij ‘weigert’ of zich als ‘puber’ gedraagt. Bij dit traject had ik natuurlijk te maken met diepe angst, een lichaam dat het gevraagde nog niet kon uitvoeren en een zeer sensibel paard (van Jazz) dat zich heeft aangeleerd te vluchten zodra hij het spannend vindt. Dit traject heeft enkele maanden geduurd waarbij ik healing en gedragstraining, dressuur oefeningen en Osteopathie heb ingezet om Hip op een kalme manier alsnog te leren zijn voetjes te geven en dat de hoefsmid niet eng is. Een grote uitdaging, zeker als je ook nog bedenkt dat het vastpakken van de benen vanuit de evolutie door een paard volledig geassocieerd wordt met gepakt worden door een roofdier. Een paard moet zichzelf dus op veel vlakken overwinnen in deze situatie. Door deze aanpak is het echter geen moment onveilig geweest.
Met Hip is het gelukt. Het lukt met jouw paard vast ook! Heb je hulp nodig? Neem dan gerust contact met me op.
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
Jarenlang was ik paardengek, maar na het verlies van mijn eerste zielspaard ‘Eros’ had ik de paardenwereld ver achter me gelaten. Eros liet me echter niet met rust en ik besloot na jaren weer wat met paarden te gaan doen. Dit begon met de paardenportretten die ik teken voor mensen. Op een gegeven moment bedacht ik me dat op een steenworp van onze toenmalige woning een trainings- en pensionstalling was en nam contact op. Ik kon direct starten als groom. De paarden die getraind moesten worden, poetste en zadelde ik. En al snel trainde ik de paarden aan de longe, ook de jonge en ‘lastige’ sportpaarden. Het viel de eigenaresse op dat ik goed met sensitieve paarden kon omgaan. Dit maakte dat ik mijn handigheid met paarden snel terug kreeg, maar ik was daar met nog een reden, en dat was achteraf gezien de belangrijkste.
Ik was absoluut niet van plan om een paard te kopen. Mijn nieuwe begin in de paardenwereld was nog kersvers. Er was echter nog iemand met een grote behoefde aan een nieuw begin. Binnen heel korte tijd sprong met veel bombarie een gehavend en ‘staatsgevaarlijk’ verklaard dressuurpaard mijn leven binnen. Vanaf het moment dat ik de grote nog haast zwarte schimmel zag, wist ik dat we samen een verhaal zouden hebben. En dat terwijl hij op dat moment midden in een hevig gevecht met zijn trainster was. Sensitief oké, maar dit zag er wel heel extreem uit. Enkele maanden na deze ontmoeting, nam het leven van deze ruin gelukkig een andere wending. Hij werd, door een wonder van het lot, mijn paard.
Dit paard, ondanks de stempels die hij kreeg opgedrukt, voelde vanaf het begin heel vertrouwd voor me. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik inmiddels weer midden in de paardenwereld sta. Ik heb in korte tijd ontzettend veel geleerd en heb dit aangevuld met opleidingen, clinics en lessen. In verschillende blogposts zal ik je meenemen op onze reis, hoe we beide steeds meer leren en hoe een gehavend paard steeds meer heel wordt.
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf