Toen Hippie Boy mijn leven binnen sprong, werkte ik al weer een tijdje in de paardenwereld op een sportstal. En eerlijk gezegd ging het er op die plek behoorlijk traditioneel aan toe. Op zich hoeft er niks mis te zijn met traditioneel, alleen zijn er inmiddels steeds meer prachtige inzichten en ontwikkelingen waarmee we paarden ondersteunen en die welzijnsverhogend kunnen zijn. En misschien zijn we in bepaalde opzichten wel enorm doorgeslagen op het gebied van paarden. Is alles wat we tegenwoordig met, op en om paarden doen dan wel gericht op welzijn? Hier kun je heel veel interessante vragen over stellen natuurlijk. En toen ik Hippie Boy kreeg, besloot ik dan ook om me bij alles wat ik met hem ging doen en bij alles wat effect op hem heeft vragen te stellen. Dat heeft me een hele mooie, interessante en soms ook lastige zoektocht opgeleverd. Eentje die zeker nog niet over is!
Heb jij dat ook? Ben je kritisch, of juist onzeker, en vraag je je bij alles af wat je paard werkelijk nodig heeft? Dan hoor ik heel graag van je. Misschien denk je er eigenlijk niet zo heel veel over na? Ben je er wel of niet nieuwsgierig naar of je paard de dingen krijgt en doet die hij nodig heeft en leuk vindt? Ik ben heel benieuwd naar hoe jij dit beleeft.En ik ben ook heel benieuwd of je wel eens bewust iets veranderd hebt en waarom. Zijn er dingen waar je onzeker over bent of waar je over twijfelt? Ik zou het echt super leuk vinden om dit in een reactie onder deze blogpost, op Facebook of een mail te lezen (merelburggraafeac@gmail.com). Ik wil weten wat er leeft bij jou als paardenmens en waar we wellicht een gemeenschappelijke factor hebben. Waar lopen we het meest tegenaan en waar is behoefte aan een oplossing.
Ik communiceer met paarden, dus vanuit de paarden heb ik best een behoorlijk beeld van wat er leeft en wat de behoefte is, zelfs over de landsgrenzen heen. En nu hoor ik het ook graag van jou.
Hartelijke groet, Merel Burggraaf Het Paardenmedium
Communicatie met paarden Paardengedragsdeskundige merelburggraafeac@gmail.com
Oké, hier is het filmpje dan van Hippie’s meest stoere actie ooit. Nou heb ik voor de beelden van zijn stoerste actie ooit eerst een stukje film geplaatst waarin ik iets meer vertel over de achtergrond. Het filmpje duurt in totaal ongeveer 5 minuten. Ik hoop dat je het helemaal wil kijken (ik vond het lastig genoeg om zo in mijn woonkamer te vertellen voor de camera LOL).
Ook kun je op mijn YouTube kanaal in vlog #12 zien hoe ik een eerdere training aanpakte en hoeveel spanning hij toen nog had. Tot voor kort wilde Hip het liefst de stallenhal uit racen, laat staan van de wasplaats. In de huidige vlog zie je hoe Hip ZELF kiest om zijn angst op te lossen en ik geef hem alle ruimte. En inmiddels… wil hij er niet eens meer vanaf ?.
Zo langzaam als we in het begin gingen, zo snel gaan we nu. Met sprongen vooruit en dat voelt heerlijk. Niet omdat ik haast heb want ik heb wel bewezen geduldig te zijn met Hip, maar omdat dit betekent dat Hip tegenwoordig super goed in zijn paardenvelletje zit. Letterlijk en figuurlijk. Hip ziet er goed uit! En hij voelt zich goed. Dat merk ik aan hoeveel hij speelt, de rustige lieve blik in zijn ogen en hoe graag hij van alles onderzoekt en wil leren.
Dat laatste is iets waarvan hij me duidelijk maakte daar veel behoefte aan te hebben. Het is ook heel fijn dat hij alles wil weten, uitvinden en onderzoeken want daar wordt hij moedig van. Hip was altijd super bang voor alles. Het helpt ook niet mee als je zoveel nare dingen hebt meegemaakt. Ik deed wel van alles met Hip en gebruik clicker-training om zijn gedrag te revalideren, maar met sommige dingen wachtte ik ook. Inmiddels is Hip wel echt een stukje verder en heeft hij zelf ook duidelijk aangegeven meer te willen gaan leren. Hier besteden we nu dus zo’n beetje iedere dag tijd aan en met resultaat.
This slideshow requires JavaScript.
De grote stallenhal, waar ook alle poetsplaatsen zijn, vond hij nog steeds doodeng. Zijn stal is in een ander gebouw, dus om hier te wennen moet hij het hebben van de kortere momenten. In het begin was het geen doen, dus poetste ik hem in de longeerkraal. Een prima oplossing, maar inmiddels heeft hij mentaal een mooie sprong gemaakt en wilde ik hem afgelopen week laten wennen aan de grote hal. Het grappige is dat hij ook al zelf die kant op liep in plaats van naar de longeerkraal. Het volgende heb ik gedaan. Ik heb mijn stationary target gebruikt om hem duidelijk te maken waar hij hoort te staan. Met clicker-training beloonde ik de rust tijdens het staan en het aanraken van de stationary target. Wilde hij even rondlopen door de hal om alles te besnuffelen, aan te raken en te zien? Dan liet ik dat toe. Het is logisch dat hij wil weten waar hij is en wat hier allemaal staat. Gunstig, zo ziet hij zelf dat er geen sabeltandtijger achter de hooibaal ligt 😉 en ook houdt hij zo zelf de controle in plaats van dat ik alles voor hem bepaal. Hij liep daarna iedere keer weer makkelijker mee terug naar de stationary target. Zodra hij de hal goed kent, zal zijn behoefte om rond te lopen verdwijnen.
Sociaal contact heb ik ook weer gebruikt om Hippach te helpen. Had hij een schrikmoment? Dan gingen we samen even de hal uit en mocht hij tot bedaren komen bij de merries waar hij zo verliefd op is. Een ander belangrijk aspect van leren waarvan ik gebruik kon maken, is observational learning. Ik heb een aantal keer Hip gepoetst door dit naast zijn beste maatjes te doen. Hip kon zo leren dat het volkomen oké is om op die plek stil te staan en gepoetst te worden. We zijn nu slechts één week verder en vandaag stond ik alleen met Hip in de stallenhal. Ik kon hem heerlijk poetsen, zowel voor als na de training. Een nieuw jong paard op stal dat zelf nog erg onrustig is bij het poetsen kwam even later ook binnen. Ik heb Hip toen weer mee naar buiten genomen zodat het leren van anderen zuiver blijft en zijn moed niet ongedaan gemaakt wordt. Ik vind het belangrijk om de juiste omstandigheden te creëren en Hip te laten voelen dat hij van mij op aan kan. Wanneer zijn rust in de stallenhal goed is bekrachtigd, kan ik gerust binnen blijven als er een onrustig paard binnen komt of als er iets anders gebeurt. In deze kwetsbare fase kies ik voor rust en dat geeft hem een veilig gevoel.
Een nieuw jaar is altijd aanleiding, voor mij althans, om het afgelopen jaar te evalueren en vooral te voelen waar ik behoefte aan heb, wat ik wil ontwikkelen en waar ik mijn energie in wil steken. Een mooie ontwikkeling die zich op dit moment ontvouwt in mijn persoonlijke leven, maakt ook dat ik hierin nog meer keuzevrijheid heb. De rust en ontspanning maken mij helemaal vrij om te doen waar ik blij van word. Eigenlijk is het heel grappig, nog steeds overkomt het me dat ik helemaal denk te weten hoe mijn leven in elkaar zit en dan ontdek ik altijd weer een laagje dat kan worden afgepeld. En met ieder afgepeld laagje kom ik dichter bij de essentie. En waarschijnlijk gaat dit mijn hele leven zo door 😉
Vanuit deze voelende ‘staat van zijn’ die past bij januari heb ik ook op diep niveau contact gemaakt met mijn lieve paard Hippach. Hippach zit vol wijsheid, boodschappen en kracht en ik heb besloten om me 300% op hem te richten. Dat deed ik al wel, maar nu heb ik besloten me volledig door hem te laten leiden. Hippach is altijd erg duidelijk en eerlijk in zijn communicatie en ik ben goed in staat om dit op te pikken. Dat is natuurlijk ook wat ik doe tijdens een reading voor je paard. Wanneer ik vertrouw op zijn oordeel en eerlijkheid en ik me door hem laat leiden, merk ik dat ik tot goede oplossingen kom als we iets lastigs tegen komen en merk ik dat ik veel van hem leer. Het is echt zo dat paarden vaak beter weten wat ze nodig hebben dan wij… Ja, laat dit maar even bezinken 🙂 En wat ook waar is, is dat hoe meer we naar onze paarden (en honden ook) luisteren, hoe meer zij zich gehoord voelen, hoe duidelijker ze gaan communiceren.
Voorbeeld
Ik heb hier een heel concreet voorbeeld van dat ik graag met je deel. Weet je nog dat ik een vlog had gemaakt waarin ik laat zien dat Hippach zijn hoofdstel haat? En hoe ik dit met clicker-training heb ‘verbeterd’? Dit heeft nog een interessant staartje gekregen. Met clicker-training kreeg ik het inderdaad voor elkaar, binnen no-time, dat Hip zijn hoofdstel, of eigenlijk kaptoom, weer aan wilde zonder dat ik daarvoor trucjes moest uithalen. Ik kon hem dan ook weer ‘prima’ longeren met de kaptoom. Het viel me echter op dat Hip iedere keer toch weer een hekel kreeg aan dat ding en ook wel eens heftig met zijn hoofd schudde of opeens liet zien dat hij pijn bij zijn oren had. Ik besloot daarom naar hem te luisteren en hem de kaptoom niet meer aan te trekken.
Ik wilde natuurlijk wel blijven longeren en heb hem daarom een aantal keer in vrijheid gelongeerd. Ik merkte dat er een bepaalde spanning in zijn lijf verdwenen was, maar nu kon ik hem niet altijd helemaal helpen om de balans te vinden. Hij kwam wel een heel eind, maar ik wil het echt heel goed doen, zoals ik geleerd heb bij Stal Mireille. Ik koos er daarom voor om Hip, tijdelijk, met zijn halster te longeren. Het resultaat was fantastisch! Nu was er niets meer waar Hip pijn van kreeg, zijn lijf was vrij van spanning, en daardoor liep hij uit zichzelf al veel makkelijker en langer in balans. En hij had maar hele kleine aanwijzingen van me nodig die ik kon geven via het halster. Op eens liep hij vele malen beter dan ik hem ooit heb zien lopen aan de longe, helemaal pijn- en spanningsvrij.
Had ik eerder écht geluisterd, dan had het hele traject van in balans lopen aan de enkele longe nog veel sneller gegaan. Nu heb ik zelfs binnen heel korte tijd voor elkaar dat Hip ook in de galop zijn rug ontspant en zijn hoofd omlaag brengt. En dan mooi met het neusje naar voren in plaats van opgekruld met zijn hoofd achter de verticale lijn omdat hij toch spanning had.
Waarom heb ik dit niet eerder door gehad? Dit is het punt waarop ik hoop dat ook jij er iets van leert. Ik had in mijn hoofd nog steeds het oude plaatje van Hip, de Hip met last van zijn rug en bekken. Dit plaatje klopte echter al niet meer en zat het ontvankelijk zijn voor nieuwe informatie in de weg. Omdat ik dacht te weten dat het aan zijn rug/bekken lag, zocht ik het probleem niet in het hoofdstel. Net als wanneer ik met een onbekend paard contact heb, moet ik ook voor Hip helemaal ‘leeg’ blijven. Wanneer ik niks invul, maar puur luister, dan geeft hij me hele heldere antwoorden. En daarom luister ik vanaf nu 300% naar Hip. Ik heb zo’n vermoeden dat hij me dit jaar heel veel gaat leren.
Beelden zeggen meer dan 1000 woorden, dus begin ik graag met een, helaas vrij schokkend, beeld van hoe slecht Hip het had voor hij bij mij kwam (en ook wat plaatjes die hoop geven). En tegelijk wil ik hiermee zijn stem zijn en laten zien hoe je een compleet afgesloten paard dat zichtbaar pijn lijdt, volledig kunt omvormen naar een open en blij paard. Het geval van Hip staat zeker niet op zichzelf. In min of meerdere mate kom ik dit dagelijks tegen, onder andere in readings en healings die ik doe voor paarden of wanneer ik zie dat paard en eigenaar proberen toenadering te zoeken tot elkaar en daar niet helemaal in slagen. Er is echter een mooi lichtje aan de horizon dat voor iedereen bereikbaar is 🙂
Waarom Sluit een Paard zich af?
Laat ik beginnen met dat ik zeker weet dat de meeste paardeneigenaren het allerbeste willen voor hun paard. Wat het lastig maakt is ten eerste de historie van het paard. Zodra een veulen geboren wordt, maakt het van alles mee en al die ervaringen vormen het paard en zijn brein. Op dat brein kom ik later terug omdat hier ook je oplossing ligt. Het tweede waar wij allemaal als paardeneigenaar mee te maken krijgen, is de misinformatie over paarden die de paardenwereld doordrenkt en zonder pardon voor waar wordt aangenomen. Geloof me, ook ik ben hier vol in meegegaan! Jij als paardeneigenaar hoeft het dus helemaal niet zo slecht bedoeld te hebben, maar het paard beleeft de trainingsmethoden, communicatie of andere vormen van management wél als pijnlijk of negatief. Het paard raakt gefrustreerd en sluit zichzelf op enig moment af.
Je Hart en de Wetenschap
Toen Hip arriveerde had ik geen idee hoe alles zou gaan lopen. Een getraumatiseerd jong paard kopen is een risico natuurlijk. Mijn oplossing was om mijn hart wagenwijd open te houden en me bij alles af te vragen wat het beste is voor paarden en in het bijzonder Hip. Alles wat voorbij kwam, info op internet, adviezen van stalgenoten en pensioneigenaren, ideeën van trainers, alles werd door mij kritisch nagevoeld en beoordeeld en dus niet zomaar uitgevoerd. Soms merkte ik dat mijn ego last had van het opzij zetten van bijvoorbeeld bepaalde trainingsmethoden. Ze leken me zo gaaf en ze lijken zo goed te werken… De eerste periode dat ik Hip had, heb ik hem vooral bij laten komen, zelf healings gegeven, goede voeding gegeven en door onder ander een Osteopaat laten behandelen. In die periode heb ik me georiënteerd op wat de wetenschap zegt over het paardenbrein en begon ik mijn opleiding als Equine Behaviourist, oftewel Paardengedragsdeskundige. Zo kwam ik uit bij hele mooie manieren om Hip weer blij en open te laten worden.
Het Paardenbrein
Kort door de bocht kun je zeggen dat het brein de omgeving waarneemt en dat het op basis daarvan hormonen afscheidt (of laat afscheiden door bepaalde hormoonklieren) en die hormonen bepalen vervolgens het gedrag dat het paard laat zien. Een situatie die stress oplevert heeft andere hormonen en gedrag tot gevolg, dan een situatie die plezierig is.
Een paard kan kalm lijken als gevolg van je gekozen trainingsmethode en ook kan er dus veel verschil zijn met hoe je paard zich voorheen gedroeg. Daardoor lijkt de methode enorm goed te werken. In feite als je wil dat je paard zich ‘gedraagt’ en kalm is, dan werkt de methode en is je doel bereikt. Maar als je gaat kijken wat er ín het paard gebeurt, dan wordt het een welzijnskwestie en een vraagstuk over geluk. Kalmte en gehoorzaamheid wordt heel vaak verward met ‘conditioned suppression’, letterlijk vertaald als ‘geconditioneerde (oftewel getrainde) onderdrukking‘. Dit betekent dat het paard bepaald gedrag niet meer laat zien, maar niet omdat hij of zij zelf de keuze heeft gemaakt en de stress die het paard van binnen wél voelt wordt ook niet getoond. De misvatting wordt versterkt door het feit dat deze paarden een ‘goede band’ lijken te hebben met hun eigenaar. Ze volgen de eigenaar overal, blijven dichtbij of keren zich naar hun mens in de round pen. Wat je hier werkelijk ziet is ‘frozen watchfulness’. Het paard is continu bezig met zijn eigenaar in de gaten houden, een vorm van hyper vigilance (vergrootte waakzaamheid). Hoe kun je dit veranderen naar een echte band?
Wat een verschil!
Met Plezier de Hormonen en de Band Positief Beïnvloeden
Ik kan nog heel diep ingaan op wat er ín het paard gebeurt tijdens trainingsmethoden die het paard als negatief ervaart en je met termen als HPA-as, catecholamine cascade en neurotransmitters om de oren slaan. Wat ik echter belangrijker vind, is dat je hopelijk een idee hebt dat iedere trainingsmethode en omgang met je paard bepaalde gevolgen heeft. Het brein is ‘plastisch’, dat wil zeggen dat het vormbaar en veranderbaar is. En op die kneedbaarheid of plasticiteit zet ik altijd in als ik paarden train en help om gedrag ten goede te veranderen.
Alles wat plezierig is heeft een positieve uitwerking op het brein. Zelfs na een jarenlange training of omgang die onplezierig is geweest, kun je het brein en dus het geluk van je paard veranderen. De breinpaden die ontstaan zijn in de voormalige manier van trainen die doven uit als ze niet meer worden gebruikt. En de nieuwe breinpaden (met bijbehorende hormonen) die ontstaan door de positieve manier van trainen en benaderen worden met iedere herhaling ervan sterker. Chronische stress verdwijnt en plezier en geluk komen ervoor in de plaats. Ook heeft dit een positieve invloed op de gezondheid want stresshormonen hebben een slechte invloed op het immuunsysteem. Paarden met stress hebben een verminderde weerstand.
Ik werk vanuit het RAIT principe van Karen Pryor, bekend van het trainen van Dolfijnen:
R = Reinforce Wanted Behaviour oftewel bekrachtig/beloon het gedrag dat je wenst.
A = Avoid Unwanted Behaviour, maak de kans klein dat je paard een ‘fout’ kan maken.
I = Ignore Unwanted Behaviour, negeer ongewenst gedrag indien dit verantwoord is.
T = Train Wanted Behaviour, train concreet het gedrag dat je wenst.
Een van de belangrijkste of meest opvallende aspecten van mijn manier van trainen is belonen (hoewel ik nog veel meer doe dan dat). Het paard belonen heeft hetzelfde effect als wanneer jij voor je werk betaald krijgt, van een vriend een cadeautje krijgt of een compliment krijgt. Je wordt er blij van en je hebt al zin in de volgende keer. In het brein worden de hormonen dopamine en serotonine aangemaakt, gelukshormonen. Clickertraining, targettraining en een paard keuzevrijheid geven wanneer dit mogelijk is zijn allemaal erg bevorderlijk voor het welzijn en de band met je paard. En dan heb je ook nog manieren om de lichaamshouding van je paard zodanig te veranderen dat je hiermee ook nog het brein positief beïnvloed. Hierover schreef ik eerder deze blogpost! Er is dus genoeg wat jij kunt doen om je paard blij te maken en een echte vriendschap met je paard te vormen. Het paard zal eindelijk écht gaan openen en reken maar dat je het verschil zult merken 🙂 net zoals je paard dat zal merken.
Heb je graag hulp bij deze verandering? Benader me gerust voor informatie of een afspraak.
Hartelijke goet,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist Level I
Paardengedragsdeskundige – Healer en Medium voor Paarden – Paardenportretten
Lang leve de smartphones vandaag de dag! Nu kon een stalgenootje van ons het bijzondere moment vastleggen dat Hip zonder angst zijn balans vindt en zijn rug ontspant. Hier is heel wat aan vooraf gegaan, maar na een zoektocht was de oplossing vrij eenvoudig.
Hippach’s uitdaging
Hip heeft met zijn Jazz-bloed de angst nogal snel aan de oppervlakte zitten en wordt (of beter gezegd werd) dan behoorlijk pittig. Daarnaast zat het hem fysiek niet helemaal mee. Hij heeft een trailerongeluk gehad in zijn hele jonge jaren en daarbij zijn achterbeen beschadigd. Op röntgenfoto’s is te zien dat zijn kroonbeen zelfs een deukje heeft, waardoor het aannemelijk is dat Hip wat scheef is en dat hij dit in zijn achterhand compenseert. Daar komt bij dat hij een groot, lang paard is dat laat volwassen is. Hij is een beetje een (lieve) slungel. Zowel mentaal als fysiek was de balans een zoektocht.
Zoeken met mijn Hart
Bij alles wat ik voor Hip heb gezocht liet ik mijn hart spreken en stond Hippach’s welzijn voorop. Na wat zoeken kwam ik uit bij Stal Mireille waar ik onder andere de clinic In Balans aan de Enkele Longe heb gevolgd. Dat gaf enorme eye-openers waarvoor ik erg dankbaar ben. Een van de belangrijkste inzichten die ik kreeg, is dat een paard dat balans mist, angst heeft om te vallen. Angst… die hield ik in gedachten omdat dit precies past bij het beeld dat ik van Hip had. Verder zijn uiteraard de longeertechnieken me enorm bijgebleven en werd voor mij duidelijk verklaard hoe je een paard zonder dwang en druk op eigen benen in balans kunt leren lopen.
Waarom lukt het maar niet?
Zonder druk, dwang en dominantie lukte het niet om Hip in balans aan de enkele longe te laten lopen (en met druk, dwang en dominantie zou ik het nooit hebben willen proberen), althans niet met een ontspannen rug zodat hij zijn hoofd zou laten zakken. Natuurlijk vroeg ik me af of hij het fysiek aankon, gezien zijn scheefheid en wie weet wat er mis was met zijn lijf. Echter… als hij in vrijheid prachtige pittige dansjes liet zien, liet hij ook gerust zijn hoofd zakken terwijl hij prachtig rond draafde. Op zo’n moment voelde hij zich natuurlijk een zelfverzekerde Koning. Het moest dus angst zijn.
Ik ben na de clinic ook enkele lessen ‘werken aan de hand’ gaan volgen met een van de leermeesters U Star en later Rechter. Hiermee leerde Hip al veel aan zijn balans te werken en hij leerde zijn hoofd omlaag te brengen in de draf, maar dus alleen wanneer ik naast hem liep en hem begeleiding gaf.
Angst oplossen
Daarom kwam de clickertraining en target-training ook hiervoor in beeld. Ik heb, zoals je kunt zien in Vlog #1 (zie mijn kanaal), Hip met de targetstick over zijn angst heen geholpen om zijn hoofd te laten zakken en hem aangeleerd dat deze houding is wat ik van hem vraag. In het begin was de spanning van zijn gezicht af te lezen, maar met kleine stapjes en de wetenschap dat clickertraining altijd positief en fun is, heeft hij zichzelf overwonnen en begon hij het spel super leuk te vinden. Hij begon zelf enthousiast te laten zien dat hij begreep wat de bedoeling was.
Doel bereikt
En vandaag was het zover. Ik longeerde Hip gewoon om hem lekker even wat beweging te geven en vooral zonder verwachtingen, maar daar was hij! De angst was opgelost en hij vond deze houding en balans vast ook veel lekkerder voelen. Zoals je hoort in de video laat ik Hip mijn tongklik horen als brug naar het juiste gedrag of de juiste houding die hij laat zien. Voor ik begon met opnemen had hij zowel linksom als rechtsom al een mooi aantal rondes gedraafd met zijn hoofd laag en zijn rug ontspannen. En daarna deed hij het braaf weer, speciaal voor de camera.
Hip was trots, en ik ook!
Loop jij ergens tegenaan met je paard en wil je het graag paardvriendelijk oplossen? Neem gerust contact met me op. Je vindt meer informatie op mijn website en je kunt me natuurlijk ook volgen op Facebook via de volgende link FB Equine Awareness Centre
Veel plezier met je paard,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist
Paardengedrag – Paardenportretten – Paardenmedium
Puppy-paard Hip leerde in het begin vooral dat hij niets meer te vrezen had en hoe hij zichzelf kon kalmeren <3
Toen ik Hippach kocht, wist ik dat hij last had van angstagressie. Ik kende hem immers al goed voor ik hem kocht. Hij werd als drie jarige van de wei geplukt en ‘moest het gaan doen’. Hij moest vast staan op de poetsplaats en hij moest maar binnen no time snappen dat een hoofdstel, een bit, een zadel, iemand op zijn rug en de hoefsmid heel gewoon zijn. Hij moest zijn bloedlijnen gaan waarmaken. Zijn bloedlijnen bepalen echter ook dat bij hem de angst meer aan de oppervlakte zit dan bij veel andere paarden. Met hem was meer geduld en een andere benadering veel beter geweest, maar helaas werd door zijn trainster, naast de gebruikelijke haast, gebruik gemaakt van technieken die meer kwaad dan goed hebben gedaan.
Als Hip zo afschuwelijk werd aangepakt en probeerde te vluchten, dan kreeg hij er nog erger van langs. Niet heel gek dat hij in dat geval agressief reageerde. Dat zou ik zelf ook doen. Helaas werkt dit in de hand dat de angstagressie een geconditioneerde emotionele respons wordt. Het vastzetten bijvoorbeeld werd direct aanleiding voor Hip om compleet over de emmer te gaan. Een poetsplaats ook. De combinatie van die twee samengestelde stimuli en je had een feest te pakken.
Het prille begin, Hip wordt hier begeleid bij het vast staan en mag alles zien wat er aan ZIJN lichaam gebeurt. Met het hoofd zo laag, kan hij mooi blijven denken én blijven leren uiteraard. De volgende stap werd de hoefsmid (lees daarover meer in een van de eerdere blogposts)!
Hoewel het heel spannend klinkt om een paard met angstagressie te kopen (en dat is het ook), wist ik vanaf het begin dat wij het samen zouden kunnen gaan oplossen. Ik kon immers op een prachtige manier contact met hem maken en ik wist dat dit het begin zou zijn van zoveel meer. Het was voor mij de aanleiding om een op de wetenschap gebaseerde opleiding te volgen om Equine Behaviourist te worden, oftewel Gedragsdeskundige voor Paarden.
Natuurlijk heb ik Hip eerst laten bijkomen toen hij bij mij kwam. Toch ben ik ook vrijwel meteen met clickertraining begonnen. Clickertraining, oftwel R+ (positieve bekrachtiging), heeft als groot voordeel dat je er geconditioneerde angsten mee kunt oplossen en dat het 100% welzijnsproof is! Deze methode is nooit aversief, maar juist altijd gericht op het welzijn, positiviteit en kalmte. Het verandert letterlijk de hersenpaden, het zenuwstelsel en het soort hormonen dat wordt afscheiden (van adrenaline bijvoorbeeld naar dopamine). In dit kader heb ik Hip bewust eerst geleerd om zijn hoofd omlaag te brengen. Wanneer het hoofd omlaag is, dan worden er hormonen aangemaakt die bij kalmte horen. Denk maar aan hoe kalm een paard is, als hij graast. En het tegenovergestelde, een paard dat stress heeft doet vaak zijn hoofd helemaal omhoog. Later bleek dat het aanleren van de lage hoofdhouding een super keuze was. Het werd regelmatig een redding en ook de basis voor het aanleren van nieuwe dingen of het omvormen van angst naar vertrouwen.
Al vrij in het begin, Hip was pas 4 toen hij bij mij kwam, raakte Hip in paniek op de poetsplaats. Ik vroeg hem zijn hoofd omlaag te doen, zonder dwang, maar juist met een target, waardoor hij op dat moment net genoeg kalmeerde om weer contact met hem te krijgen en in rust van de poetsplaats af te lopen. Wat was dat een overwinning voor ons allebei. Zeker in het begin waren er wel eens cruciale momenten. Het mooie is, dat oude hersenpaden die niet meer gebruikt worden (angst/paniek) uiteindelijk verdwijnen en dat nieuwe hersenpaden (hoofd omlaag bij stress om kalmte te krijgen) steeds sterker worden. Nu is het zelfs zo dat Hip er zelf voor kiest om zijn hoofd omlaag te brengen wanneer hij iets spannend vindt. Zo kan hij blijven nadenken en normaal blijven functioneren.
Houding beïnvloedt dus gedrag en verandert letterlijk de hersenen. Hiermee kun je een paard dus blijvend helpen. Het is dan natuurlijk wel belangrijk om dit in alle rust aan het paard te leren en niet het paard te dwingen het hoofd naar beneden te brengen. Dit heeft namelijk een heel ander effect.
Hier is Hip anderhalf jaar bij me. Je ziet hier een open en vrij paard. Clickertraining is één van de belangrijkste aspecten die hieraan hebben bijgedragen <3
Zo zet ik de houding op allerlei manieren in bij het trainen van paarden. Kalmte vind ik belangrijk omdat je dan kunt blijven communiceren met elkaar. En er zijn ook andere mooie koppelingen te maken. Zo kun je een paard dat stress of angst heeft beter laten stil staan en het hoofd omlaag vragen dan hem er ‘doorheen rijden’. De draf en galop zijn namelijk gekoppeld aan het overlevingsmechanisme vluchten en ook aan vechten. Je kunt je voorstellen dat kalmte simuleren met de houding, een paard ook werkelijk kalmer maakt. Het brein weet namelijk het verschil niet tussen een gesimuleerde houding en een echte houding. Het paard gaat er zelf ook steeds vaker bewust voor kiezen om de kalme houding aan te nemen. Je geeft hem tools om het op te lossen. Goed aangeleerde houdingen, die ook passen bij het moment en de mindset, zijn een super tool.
Heb jij een paard met angst? Of wil jij je paard gewoon fijne dingen leren op een positieve manier? Neem dan gerust contact met me op.
In mijn vorige blog, die deels ging over verveling bij paarden, heb ik beloofd een stukje te schrijven over ‘enrichment of the environment’ oftewel het verrijken van de leefomgeving van een paard. En hoewel we vaak wat beperkt zijn qua mogelijkheden op pensionstallen, zijn er zeker mogelijkheden als je je creativiteit gebruikt.
In mijn visie heb ik het liefste een paard 24 uur per dag buiten in een kudde en dan in een omgeving waar ze kunnen onderzoeken bijvoorbeeld. De kans op verveling is dan kleiner. In Nederland is dit niet altijd voor iedereen weg gelegd. Je hebt je paardje en dan zoek je een plek voor je maatje dat op een goed bereikbare afstand ligt. En dan kies je uit de best mogelijke opties, zoals zoveel mogelijk weidegang, goed hooi, ruimte lichte stallen enzovoorts. Binnen de omgeving die jij vervolgens hebt kunnen kiezen voor je paard of pony, kun je vervolgens met wat kleine aanpassingen en ideeën de leefomgeving net iets interessanter maken voor een paard. En dat is waarmee ik je wil helpen in deze blogpost.
Mijn advies is om zoveel mogelijk te kijken naar de natuur van het paard, dus naar zijn natuurlijke gedrag. Er zijn veel mensen die een jolly ball in de stal van het paard hangen om verveling tegen te gaan. Die jolly ball is na een paar keer snuffelen al helemaal niet meer interessant voor het paard. Ook hier zie je dat, met alle goede bedoelingen en liefde van de eigenaren, er wordt uitgegaan van de mens die balspelletjes heeft uitgevonden. Voor een paard echter betekent zo’n ding helemaal niets. Waar kun je dan bijvoorbeeld wel aan denken?
Paarden zijn in de natuur 18 uur per dag bezig met eten zoeken, zo ook bast en wortels of knollen.
Een paard graast en zoekt zo’n 18 uur per dag naar eten, ook wel ‘browsing’ genoemd. Dat is 18 uur vrije beweging, veelal met het hoofd naar beneden, en lekker in de onderzoekmodus. In die tijd groomen ze elkaar ook, spelen ze en houden ze de wacht. En dan nu in de prakijk 🙂 Op de weide kun je:
– bomen plaatsen (bijvoorbeeld Wilg en Populier) of je kunt takken neerleggen van deze boomsoorten. Paarden strippen daar de bast af en eten dat op. Ook eten ze de blaadjes.
– voedsel verstoppen zoals wortels, pastinaken, appels e.d. Als ze zoiets vinden, hebben ze echt even een ‘jackpot’ moment.
– paardengras met een speciaal kruidenmengsel zaaien zodat ze kunnen kiezen wat ze eten. In de stal kun je:
– op de grond voeren, zodat ze moeten zoeken (hangt af van hoe schoon je paard is).
– wortels, pastinaak, appel e.d. verstoppen in het hooi en tussen het stro. De staltijd wordt op die manier wat interessanter voor je paard.
– een flinke Wilgentak met blad aan de stalwand bevestigen zodat je paard deze kan kaalplukken. Dit mag best wat hoger worden gehangen. In de natuur eet een paard ook van bomen. Ze trekken daar wat van af en eten het dan met de hals weer lager op. Een leuke aanvulling is trouwens dat er een onderzoek is gedaan door Sharon May Davis naar het ontbrekende ‘nugal ligament lamellae’ in de hals van moderne sportpaarden. Paarden missen daardoor stevigheid, kracht en balans in de nek. Die kracht is echter van essentieel belang voor het rijden. Door het paard iets aan te bieden dat hoog hangt trainen ze nekspieren die dit gebrek kunnen opvangen.
– een hooinet is nog steeds niet een geweldige optie omdat het voor paarden vaak frustrerend is. Wat een betere optie is, is een slowfeeder. Eentje die goed door een wetenschappelijk onderzoek naar frustratie bij paarden kwam, is de Pacefeeder. Google maar, ze zijn goed verkrijgbaar en kunnen makkelijk in de hoek van een stal worden geplaatst. Ze zijn ook veel veiliger dan een hooinet.
– brokjes voeren in een mengsel van gehakseld kruidenhooi. Zo doen ze langer met hun voer wat natuurlijk is en ook verveling tegen gaat.
Een goede slowfeeder.
Er is altijd meer te verzinnen, maar dit is vast een goed begin en op de meeste plaatsen wel uit te voeren. Als je een beetje moeite neemt, dan kun je de leefomgeving van je paard dus best verbeteren. Ik ben heel benieuwd wat voor ideeën jij nog hebt!
Mijn lieve vriend Hippach gaat deze maand verhuizen naar een paddock paradise. Ik ben heel gelukkig dat ik een plek heb gevonden waar hij 24 uur per dag buiten zal staan (met de beschikking over een schuilstal natuurlijk) in een kudde en in een omgeving waar hij uitgenodigd wordt om te bewegen. Ik hou je op de hoogte!
