Ik heb laatst een paard ontmoet dat zeer menselijke trekjes had. Hij stelde zich aan als hij zijn water dronk. Ik zal het even uitleggen. Dit paard staat in zijn eentje op een wei, naast andere weilanden met paarden die ook alleen staan, en op zijn wei staat een emmer met water. Althans dat hoort er in te zitten. Soms zit er geen water in. Een paard is een heel onderzoekend dier en op die wei heeft hij weinig meer dan zijn emmer. Hij heeft op enig moment ontdekt dat hij die emmer om kan gooien.
De dag dat ik bij dit paard was, was het erg warm weer. Het paard liep langs het draad en telkens naar de emmer, die op zijn kop lag en dus leeg was. Mijn man en ik hebben dit grote dier daarom een emmer water aangeboden die hij direct opdronk. En aangezien de emmer meteen leeg werd gedronken, hebben we hem een tweede emmer aangeboden. Die emmer ging bijna helemaal leeg. Het water dat over was hebben wij in zijn eigen emmer gedaan en er nog een extra bij gedaan. Hij hoefde op dit moment niet meer, maar kwam nog even bij ons staan, aan ons ruiken en zo. Het dier had kunnen drinken dus wij hadden voor dat moment gedaan wat we konden.
Toevallig ontmoetten wij de dag er op de eigenaar. Ik wil trouwens even aangeven dat ik de beide eigenaars graag mag. Ik vroeg wie er tijdens de vakantie voor het water van het paard had gezorgd en dat de emmer lang leeg was. Dat wij, toen wij dit zagen, het paard gelijk water hadden gegeven. Hierop kreeg ik een reactie die mij, en mijn man die niet uit de paardenwereld komt, zeer verbaasde. De eigenaar gaf aan dat het paard best een tijd zonder water kan, dat hij vaak zijn emmer omgooit en dat het paard dan pech heeft. Vervolgens melde hij dat het paard, wanneer het water krijgt aangeboden, gaat drinken om aandacht te krijgen, uit aanstellerij.
Het toekennen van menselijk gedrag aan een paard noem je antropomorfisme en dit is een perfect voorbeeld. Mensen doen dit om gedrag van een paard te verklaren, maar beseffen niet dat ze dichter bij de waarheid komen als ze zich in het wezen paard verdiepen. Wat je ook vaak ziet, is dat mensen het paard ergens verantwoordelijk voor maken of erger nog de schuld van geven. Op dat moment wordt het paard de kwaaie pier en krijgt hij zijn verdiende loon. Dit neemt direct de verantwoordelijkheid weg bij de eigenaar. Als het paard geen water heeft dan is het zijn eigen schuld. Hij heeft het over zichzelf afgeroepen dat hij geen water heeft. En hij heeft het niet echt nodig want hij drinkt om zich aan te stellen en aandacht te krijgen. Terwijl als de eigenaar de verantwoordelijkheid weer zou nemen, dan zorgt hij dat de emmer in de weide in 1 of 2 grote autobanden wordt gezet zodat de emmer niet kan worden omgegooid of misschien pas als deze leeg is en dan is het niet erg. De tweede verantwoordelijkheid is iets vaker naar de wei lopen om het water te controleren en aan te vullen of te verversen.
Paarden zijn geen mensen, maar maken wel op een manier contact met ons dat wij er emoties bij voelen en ook is er in wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat mensen en paarden samen via een uniek systeem van aanraking een diepe relatie aangaan, het ‘embodied language system’ (belichaamd taalsysteem) (Game, Ann: Sage Journals volume 7 issue 4, pages 1-12, Dec 1, 2001). Aangezien paarden nog steeds geen mensen zijn, is het toekennen van menselijk gedrag aan paarden, zoals je in dit voorbeeld ziet, voor paarden vaak heel nadelig. Wat kun je beter wel doen? Kijken naar de feiten. Is de emmer leeg? Gauw vullen. En wordt de emmer regelmatig omgegooid? Zet deze dan in banden zodat het dier langer kan beschikken over water. En kijk ook verder… het omgooien komt mogelijk voort uit verveling omdat er verder weinig te doen is op het kleine stukje wei waar dit paard staat. Je kunt verveling tegengaan door ‘enrichment of the environment’, dus het verrijken van de omgeving. Een concept waar mijn volgende blog over zal gaan.
Geniet van je paard! 
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
NAC Qualified Equine Behaviourist
Equine Healer / Equine Artist