Pak de popcorn 🙂 ! In deze nieuwe vlog laat ik een hele trainingsessie zien, de sessie zelf duurde slechts een kwartier. Hip zijn start als drie jarige werd, voor hij van mij was, een nogal heftige toestand. En nu krijgt Hip een heel andere ervaring. Tijdens de sessie ontstaan hele mooie momenten en alle spanning rondom het zadel wordt uiteindelijk helemaal los gelaten.
Met clickertraining en targettraining zie je natuurlijk niet gauw heftige beelden (we zijn immers uit op plezierige ervaringen), maar laat ik dan in ieder geval schetsen dat Hip absoluut niet zadelmak was te noemen, dat hij vooral veel stress heeft gekend en zelfs met ruiter en al over de bakrand is gesprongen als 3-jarige. Redenen genoeg om, nu hij meer balans heeft gevonden en veel kalmer is, een mooie nieuwe start te maken met het zadel 🙂
Op YouTube onder de video heb ik meer interessante info gezet voor je en… abonneer je op mijn kanaal om helemaal op de hoogte te blijven!
Soms moet je geen plan hebben, maar ‘gewoon’ in de wereld van je paard stappen. Wij mensen lopen nog al eens met een vol hoofd rond en komen met een hoofdje vol plannen aan bij ons paard, maar wat als je eens geen plan hebt en kijkt wat er ontstaat. Vanuit die ruimte en vrijheid ontstaan prachtige dingen die vervolgens ook een mooie plek binnen de ‘training’ van je paard krijgen. Vertrouw er maar eens op dat je paard precies laat zien en mee gaat in wat hij op dat moment nodig heeft en leuk vindt.
Zo kwam ik dus gisteren bij Hip aan, zonder plannen, zonder ideeën, zonder doelen. Ik had vooral zin om hem te zien en lekker met hem door de buitenbak te wandelen. Ik pakte niks anders dan zijn halster en touw en een paar wortels. Terwijl ik langs de bak liep, pakte ik spontaan 4 springbalken en legde die neer. Het leek me lekker voor Hip om met het wandelen ook wat andere spieren te gebruiken. Wel allemaal heel ontspannen en het kwam ook spontaan in me op.
Wat een hele eenvoudige ontspannen wandelsessie moest worden, veranderde in een super leuk #lolmetjeknol uur. De wandeling werd een grondwerk sessie (my way, dus geen zwaaiende touwen) en Hip die de balken voorheen super spannend vond, draafde uiteindelijk over de vier balken in vrijheid samen met mij! Wat een fun! Terwijl Hip onderhand in slaap viel van de wandeling, werd hij juist super enthousiast en blij van het draven over de balken. Dat hij daarmee ook nog zijn lijf gebruikte en zichzelf steeds moediger over de balken bewoog, maakte deze sessie plotseling super waardevol. En ook voor onze band is samen fun hebben natuurlijk super goed!
Ook na de sessie gebeurde er iets heel moois. Ik zette Hip terug bij zijn vrienden in de paddock en bleef nog een tijdje bij hem. We groomden elkaar en daarna stapte hij naar voren zodat ik die grote paardenbillen van hem kon groomen. Toen ik helemaal stil werd van binnen, voelde ik dat ik 100% opgenomen werd in de energie van de kudde. Ik werd een met de kalmte en stilte die er in de kudde heerste op dat moment. Kort daarna voelde ik, vanuit die kalme afstemming en eenwording met de paarden, een verandering in de atmosfeer. Het was heel subtiel en ik kon me voorstellen dat dit precies zo door de paarden wordt gevoeld. Er kwam regen aan. En terwijl ik dat voel stapt Hip naar de hooiruif om met een droog hoofdje te knabbelen en loop ik door de regen voldaan de paddock uit nagenietend van die heerlijke verbondenheid met de paarden en van de fun die Hip en ik hebben beleefd <3
In deze vlog zie je hoe Hip was voor hij de ontspanning vond aan de longe en hoe hij erna is geworden! Ook leg ik uit wat ik ervoor gedaan heb om dit voor elkaar te krijgen en waarom. Het verschil is zo mooi en zo groot, en het is elke week weer mooier!
Deze vlog is een vervolg op vlog #6 waarin Hip voor het eerst de ontspanning en meer balans vond aan de enkele longe. In deze nieuwe vlog zie je dat Hip al wat constanter is in het vinden van de ontspanning en de balans en ik zie hem nog iedere week verbeteren.
Nog altijd doen we ook werk aan de hand om Hip recht te richten en dus meer balans en spieren te laten krijgen. Het werken aan de hand en het longeren zoals ik dit heb geleerd bij Stal Mireille versterken elkaar alleen maar.
Inmiddels krijgt Hip mooi trilbillen en hoor ik van iedereen hoe mooi hij in korte tijd geworden is. Zelf vind ik al zijn lijnen zachter en krijgt hij spieren waar hij ze eerst niet had.
Wat ik trouwens prachtig vind aan die lichamelijke balans is dat het samenhangt met mentale balans. Hip was totaal niet in balans lichamelijk en mentaal ook niet echt. Hij kon best een behoorlijke heetkoker zijn, vooral als hij iets eng of moeilijk vond. Ik ging er wel ALTIJD van uit dat hij eerlijk was. Gemeen is hij namelijk nooit geweest. Daarom ben ik blijven zoeken en vertrouwen.
Toen hij meer balans kreeg door het werken aan de hand en met targettraining leerde dat het de bedoeling is dat hij zijn hoofd laat zakken in onder andere de draf, heeft hij deze twee dingen gecombineerd aan de longe. De angst was weg en opeens was de ontspanning er.
Ik merk dat Hip het werk daardoor nog leuker is gaan vinden. En ook ontwikkelt hij iedere week. Inmiddels loopt hij nog mooier en actiever aan de longe, maar ja daar geef ik dan binnenkort maar weer een mooie update van 🙂
Veel kijkplezier!
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
Paardengedragsdeskundige / NAC Equine Behaviourist Level I
Paardenmedium
Paardenportretten
Beelden zeggen meer dan 1000 woorden, dus begin ik graag met een, helaas vrij schokkend, beeld van hoe slecht Hip het had voor hij bij mij kwam (en ook wat plaatjes die hoop geven). En tegelijk wil ik hiermee zijn stem zijn en laten zien hoe je een compleet afgesloten paard dat zichtbaar pijn lijdt, volledig kunt omvormen naar een open en blij paard. Het geval van Hip staat zeker niet op zichzelf. In min of meerdere mate kom ik dit dagelijks tegen, onder andere in readings en healings die ik doe voor paarden of wanneer ik zie dat paard en eigenaar proberen toenadering te zoeken tot elkaar en daar niet helemaal in slagen. Er is echter een mooi lichtje aan de horizon dat voor iedereen bereikbaar is 🙂
Je Hart en de Wetenschap
Toen Hip arriveerde had ik geen idee hoe alles zou gaan lopen. Een getraumatiseerd jong paard kopen is een risico natuurlijk. Mijn oplossing was om mijn hart wagenwijd open te houden en me bij alles af te vragen wat het beste is voor paarden en in het bijzonder Hip. Alles wat voorbij kwam, info op internet, adviezen van stalgenoten en pensioneigenaren, ideeën van trainers, alles werd door mij kritisch nagevoeld en beoordeeld en dus niet zomaar uitgevoerd. Soms merkte ik dat mijn ego last had van het opzij zetten van bijvoorbeeld bepaalde trainingsmethoden. Ze leken me zo gaaf en ze lijken zo goed te werken… De eerste periode dat ik Hip had, heb ik hem vooral bij laten komen, zelf healings gegeven, goede voeding gegeven en door onder ander een Osteopaat laten behandelen. In die periode heb ik me georiënteerd op wat de wetenschap zegt over het paardenbrein en begon ik mijn opleiding als Equine Behaviourist, oftewel Paardengedragsdeskundige. Zo kwam ik uit bij hele mooie manieren om Hip weer blij en open te laten worden.
Met Plezier de Hormonen en de Band Positief Beïnvloeden
Ik kan nog heel diep ingaan op wat er Ãn het paard gebeurt tijdens trainingsmethoden die het paard als negatief ervaart en je met termen als HPA-as, catecholamine cascade en neurotransmitters om de oren slaan. Wat ik echter belangrijker vind, is dat je hopelijk een idee hebt dat iedere trainingsmethode en omgang met je paard bepaalde gevolgen heeft. Het brein is ‘plastisch’, dat wil zeggen dat het vormbaar en veranderbaar is. En op die kneedbaarheid of plasticiteit zet ik altijd in als ik paarden train en help om gedrag ten goede te veranderen.
Alles wat plezierig is heeft een positieve uitwerking op het brein. Zelfs na een jarenlange training of omgang die onplezierig is geweest, kun je het brein en dus het geluk van je paard veranderen. De breinpaden die ontstaan zijn in de voormalige manier van trainen die doven uit als ze niet meer worden gebruikt. En de nieuwe breinpaden (met bijbehorende hormonen) die ontstaan door de positieve manier van trainen en benaderen worden met iedere herhaling ervan sterker. Chronische stress verdwijnt en plezier en geluk komen ervoor in de plaats. Ook heeft dit een positieve invloed op de gezondheid want stresshormonen hebben een slechte invloed op het immuunsysteem. Paarden met stress hebben een verminderde weerstand.
Ik werk vanuit het RAIT principe van Karen Pryor, bekend van het trainen van Dolfijnen:
R = Reinforce Wanted Behaviour oftewel bekrachtig/beloon het gedrag dat je wenst.
A = Avoid Unwanted Behaviour, maak de kans klein dat je paard een ‘fout’ kan maken.
I = Ignore Unwanted Behaviour, negeer ongewenst gedrag indien dit verantwoord is.
T = Train Wanted Behaviour, train concreet het gedrag dat je wenst.
Lang leve de smartphones vandaag de dag! Nu kon een stalgenootje van ons het bijzondere moment vastleggen dat Hip zonder angst zijn balans vindt en zijn rug ontspant. Hier is heel wat aan vooraf gegaan, maar na een zoektocht was de oplossing vrij eenvoudig.
Hippach’s uitdaging
Hip heeft met zijn Jazz-bloed de angst nogal snel aan de oppervlakte zitten en wordt (of beter gezegd werd) dan behoorlijk pittig. Daarnaast zat het hem fysiek niet helemaal mee. Hij heeft een trailerongeluk gehad in zijn hele jonge jaren en daarbij zijn achterbeen beschadigd. Op röntgenfoto’s is te zien dat zijn kroonbeen zelfs een deukje heeft, waardoor het aannemelijk is dat Hip wat scheef is en dat hij dit in zijn achterhand compenseert. Daar komt bij dat hij een groot, lang paard is dat laat volwassen is. Hij is een beetje een (lieve) slungel. Zowel mentaal als fysiek was de balans een zoektocht.
Zoeken met mijn Hart
Bij alles wat ik voor Hip heb gezocht liet ik mijn hart spreken en stond Hippach’s welzijn voorop. Na wat zoeken kwam ik uit bij Stal Mireille waar ik onder andere de clinic In Balans aan de Enkele Longe heb gevolgd. Dat gaf enorme eye-openers waarvoor ik erg dankbaar ben. Een van de belangrijkste inzichten die ik kreeg, is dat een paard dat balans mist, angst heeft om te vallen. Angst… die hield ik in gedachten omdat dit precies past bij het beeld dat ik van Hip had. Verder zijn uiteraard de longeertechnieken me enorm bijgebleven en werd voor mij duidelijk verklaard hoe je een paard zonder dwang en druk op eigen benen in balans kunt leren lopen.
Waarom lukt het maar niet?
Zonder druk, dwang en dominantie lukte het niet om Hip in balans aan de enkele longe te laten lopen (en met druk, dwang en dominantie zou ik het nooit hebben willen proberen), althans niet met een ontspannen rug zodat hij zijn hoofd zou laten zakken. Natuurlijk vroeg ik me af of hij het fysiek aankon, gezien zijn scheefheid en wie weet wat er mis was met zijn lijf. Echter… als hij in vrijheid prachtige pittige dansjes liet zien, liet hij ook gerust zijn hoofd zakken terwijl hij prachtig rond draafde. Op zo’n moment voelde hij zich natuurlijk een zelfverzekerde Koning. Het moest dus angst zijn.
Ik ben na de clinic ook enkele lessen ‘werken aan de hand’ gaan volgen met een van de leermeesters U Star en later Rechter. Hiermee leerde Hip al veel aan zijn balans te werken en hij leerde zijn hoofd omlaag te brengen in de draf, maar dus alleen wanneer ik naast hem liep en hem begeleiding gaf.
Angst oplossen
Daarom kwam de clickertraining en target-training ook hiervoor in beeld. Ik heb, zoals je kunt zien in Vlog #1 (zie mijn kanaal), Hip met de targetstick over zijn angst heen geholpen om zijn hoofd te laten zakken en hem aangeleerd dat deze houding is wat ik van hem vraag. In het begin was de spanning van zijn gezicht af te lezen, maar met kleine stapjes en de wetenschap dat clickertraining altijd positief en fun is, heeft hij zichzelf overwonnen en begon hij het spel super leuk te vinden. Hij begon zelf enthousiast te laten zien dat hij begreep wat de bedoeling was.
Doel bereikt
En vandaag was het zover. Ik longeerde Hip gewoon om hem lekker even wat beweging te geven en vooral zonder verwachtingen, maar daar was hij! De angst was opgelost en hij vond deze houding en balans vast ook veel lekkerder voelen. Zoals je hoort in de video laat ik Hip mijn tongklik horen als brug naar het juiste gedrag of de juiste houding die hij laat zien. Voor ik begon met opnemen had hij zowel linksom als rechtsom al een mooi aantal rondes gedraafd met zijn hoofd laag en zijn rug ontspannen. En daarna deed hij het braaf weer, speciaal voor de camera.
Hip was trots, en ik ook!
Loop jij ergens tegenaan met je paard en wil je het graag paardvriendelijk oplossen? Neem gerust contact met me op. Je vindt meer informatie op mijn website en je kunt me natuurlijk ook volgen op Facebook via de volgende link FB Equine Awareness Centre
Veel plezier met je paard,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist
Paardengedrag – Paardenportretten – Paardenmedium
In mijn vorige blogpost schreef ik al over hoe ik Hippach heb geleerd zijn hoofd laag te houden zodat hij makkelijker kalm blijft en in contact blijft met me. In deze leuke nieuwe vlog laat ik zien hoe ik dit precies doe, in dit geval, met een target stick. Hip kent de targetstick natuurlijk al en nu kun je dus zien hoe je deze handige tool vervolgens kunt inzetten.
Veel kijkplezier!
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
NAC Equine Behaviourist Level I
Toen ik Hippach kocht, wist ik dat hij last had van angstagressie. Ik kende hem immers al goed voor ik hem kocht. Hij werd als drie jarige van de wei geplukt en ‘moest het gaan doen’. Hij moest vast staan op de poetsplaats en hij moest maar binnen no time snappen dat een hoofdstel, een bit, een zadel, iemand op zijn rug en de hoefsmid heel gewoon zijn. Hij moest zijn bloedlijnen gaan waarmaken. Zijn bloedlijnen bepalen echter ook dat bij hem de angst meer aan de oppervlakte zit dan bij veel andere paarden. Met hem was meer geduld en een andere benadering veel beter geweest, maar helaas werd door zijn trainster, naast de gebruikelijke haast, gebruik gemaakt van technieken die meer kwaad dan goed hebben gedaan.
Als Hip zo afschuwelijk werd aangepakt en probeerde te vluchten, dan kreeg hij er nog erger van langs. Niet heel gek dat hij in dat geval agressief reageerde. Dat zou ik zelf ook doen. Helaas werkt dit in de hand dat de angstagressie een geconditioneerde emotionele respons wordt. Het vastzetten bijvoorbeeld werd direct aanleiding voor Hip om compleet over de emmer te gaan. Een poetsplaats ook. De combinatie van die twee samengestelde stimuli en je had een feest te pakken.
Hoewel het heel spannend klinkt om een paard met angstagressie te kopen (en dat is het ook), wist ik vanaf het begin dat wij het samen zouden kunnen gaan oplossen. Ik kon immers op een prachtige manier contact met hem maken en ik wist dat dit het begin zou zijn van zoveel meer. Het was voor mij de aanleiding om een op de wetenschap gebaseerde opleiding te volgen om Equine Behaviourist te worden, oftewel Gedragsdeskundige voor Paarden.Â
Natuurlijk heb ik Hip eerst laten bijkomen toen hij bij mij kwam. Toch ben ik ook vrijwel meteen met clickertraining begonnen. Clickertraining, oftwel R+ (positieve bekrachtiging), heeft als groot voordeel dat je er geconditioneerde angsten mee kunt oplossen en dat het 100% welzijnsproof is! Deze methode is nooit aversief, maar juist altijd gericht op het welzijn, positiviteit en kalmte. Het verandert letterlijk de hersenpaden, het zenuwstelsel en het soort hormonen dat wordt afscheiden (van adrenaline bijvoorbeeld naar dopamine). In dit kader heb ik Hip bewust eerst geleerd om zijn hoofd omlaag te brengen. Wanneer het hoofd omlaag is, dan worden er hormonen aangemaakt die bij kalmte horen. Denk maar aan hoe kalm een paard is, als hij graast. En het tegenovergestelde, een paard dat stress heeft doet vaak zijn hoofd helemaal omhoog. Later bleek dat het aanleren van de lage hoofdhouding een super keuze was. Het werd regelmatig een redding en ook de basis voor het aanleren van nieuwe dingen of het omvormen van angst naar vertrouwen.
Al vrij in het begin, Hip was pas 4 toen hij bij mij kwam, raakte Hip in paniek op de poetsplaats. Ik vroeg hem zijn hoofd omlaag te doen, zonder dwang, maar juist met een target, waardoor hij op dat moment net genoeg kalmeerde om weer contact met hem te krijgen en in rust van de poetsplaats af te lopen. Wat was dat een overwinning voor ons allebei. Zeker in het begin waren er wel eens cruciale momenten. Het mooie is, dat oude hersenpaden die niet meer gebruikt worden (angst/paniek) uiteindelijk verdwijnen en dat nieuwe hersenpaden (hoofd omlaag bij stress om kalmte te krijgen) steeds sterker worden. Nu is het zelfs zo dat Hip er zelf voor kiest om zijn hoofd omlaag te brengen wanneer hij iets spannend vindt. Zo kan hij blijven nadenken en normaal blijven functioneren.
Houding beïnvloedt dus gedrag en verandert letterlijk de hersenen. Hiermee kun je een paard dus blijvend helpen. Het is dan natuurlijk wel belangrijk om dit in alle rust aan het paard te leren en niet het paard te dwingen het hoofd naar beneden te brengen. Dit heeft namelijk een heel ander effect.
Zo zet ik de houding op allerlei manieren in bij het trainen van paarden. Kalmte vind ik belangrijk omdat je dan kunt blijven communiceren met elkaar. En er zijn ook andere mooie koppelingen te maken. Zo kun je een paard dat stress of angst heeft beter laten stil staan en het hoofd omlaag vragen dan hem er ‘doorheen rijden’. De draf en galop zijn namelijk gekoppeld aan het overlevingsmechanisme vluchten en ook aan vechten. Je kunt je voorstellen dat kalmte simuleren met de houding, een paard ook werkelijk kalmer maakt. Het brein weet namelijk het verschil niet tussen een gesimuleerde houding en een echte houding. Het paard gaat er zelf ook steeds vaker bewust voor kiezen om de kalme houding aan te nemen. Je geeft hem tools om het op te lossen. Goed aangeleerde houdingen, die ook passen bij het moment en de mindset, zijn een super tool.
Heb jij een paard met angst? Of wil jij je paard gewoon fijne dingen leren op een positieve manier? Neem dan gerust contact met me op.
Dit filmpje vind ik zó leuk! Ik had de dag ervoor Hippach verhuisd naar een andere plek, een paddock paradise. Toen ik de volgende dag weer kwam, wilde ik hem laten wennen aan een onbekende ruimte.
Was hij eerst nog een regelrechte Pietje Paniek wat hem gevaarlijk maakte als je niet weet wat je doet, nu is hij een HELD. Hippie showt dit graag met deze nieuwe vlog! Ik durf te wedden dat je je moeilijk kunt voorstellen dat het ooit heel anders is geweest. Ben jij ook zo trots op Hip?
En daar gaan we dan 🙂 De eerste vlog staat op mijn nieuwe YouTube kanaal. Wat ontzettend leuk om ook op deze manier allerlei paardenkennis met je te delen.
In deze vlog meer informatie over hoe ik target training inzet bij Hippach om hem te helpen een andere houding te vinden in de draf, zonder dominantie, druk en dwang. In vrijheid en met beloning!
Oh ja, onder het filmpje heb ik nog wat meer informatie gedeeld over clicker- en target training, maar ook waar ik die ontzettend leuke turkoois target stick heb gekocht! Het oog wil ook wat.
Ik heb laatst een paard ontmoet dat zeer menselijke trekjes had. Hij stelde zich aan als hij zijn water dronk. Ik zal het even uitleggen. Dit paard staat in zijn eentje op een wei, naast andere weilanden met paarden die ook alleen staan, en op zijn wei staat een emmer met water. Althans dat hoort er in te zitten. Soms zit er geen water in. Een paard is een heel onderzoekend dier en op die wei heeft hij weinig meer dan zijn emmer. Hij heeft op enig moment ontdekt dat hij die emmer om kan gooien.
De dag dat ik bij dit paard was, was het erg warm weer. Het paard liep langs het draad en telkens naar de emmer, die op zijn kop lag en dus leeg was. Mijn man en ik hebben dit grote dier daarom een emmer water aangeboden die hij direct opdronk. En aangezien de emmer meteen leeg werd gedronken, hebben we hem een tweede emmer aangeboden. Die emmer ging bijna helemaal leeg. Het water dat over was hebben wij in zijn eigen emmer gedaan en er nog een extra bij gedaan. Hij hoefde op dit moment niet meer, maar kwam nog even bij ons staan, aan ons ruiken en zo. Het dier had kunnen drinken dus wij hadden voor dat moment gedaan wat we konden.
Toevallig ontmoetten wij de dag er op de eigenaar. Ik wil trouwens even aangeven dat ik de beide eigenaars graag mag. Ik vroeg wie er tijdens de vakantie voor het water van het paard had gezorgd en dat de emmer lang leeg was. Dat wij, toen wij dit zagen, het paard gelijk water hadden gegeven. Hierop kreeg ik een reactie die mij, en mijn man die niet uit de paardenwereld komt, zeer verbaasde. De eigenaar gaf aan dat het paard best een tijd zonder water kan, dat hij vaak zijn emmer omgooit en dat het paard dan pech heeft. Vervolgens melde hij dat het paard, wanneer het water krijgt aangeboden, gaat drinken om aandacht te krijgen, uit aanstellerij.
Het toekennen van menselijk gedrag aan een paard noem je antropomorfisme en dit is een perfect voorbeeld. Mensen doen dit om gedrag van een paard te verklaren, maar beseffen niet dat ze dichter bij de waarheid komen als ze zich in het wezen paard verdiepen. Wat je ook vaak ziet, is dat mensen het paard ergens verantwoordelijk voor maken of erger nog de schuld van geven. Op dat moment wordt het paard de kwaaie pier en krijgt hij zijn verdiende loon. Dit neemt direct de verantwoordelijkheid weg bij de eigenaar. Als het paard geen water heeft dan is het zijn eigen schuld. Hij heeft het over zichzelf afgeroepen dat hij geen water heeft. En hij heeft het niet echt nodig want hij drinkt om zich aan te stellen en aandacht te krijgen. Terwijl als de eigenaar de verantwoordelijkheid weer zou nemen, dan zorgt hij dat de emmer in de weide in 1 of 2 grote autobanden wordt gezet zodat de emmer niet kan worden omgegooid of misschien pas als deze leeg is en dan is het niet erg. De tweede verantwoordelijkheid is iets vaker naar de wei lopen om het water te controleren en aan te vullen of te verversen.
Paarden zijn geen mensen, maar maken wel op een manier contact met ons dat wij er emoties bij voelen en ook is er in wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat mensen en paarden samen via een uniek systeem van aanraking een diepe relatie aangaan, het ‘embodied language system’ (belichaamd taalsysteem) (Game, Ann: Sage Journals volume 7 issue 4, pages 1-12, Dec 1, 2001). Aangezien paarden nog steeds geen mensen zijn, is het toekennen van menselijk gedrag aan paarden, zoals je in dit voorbeeld ziet, voor paarden vaak heel nadelig. Wat kun je beter wel doen? Kijken naar de feiten. Is de emmer leeg? Gauw vullen. En wordt de emmer regelmatig omgegooid? Zet deze dan in banden zodat het dier langer kan beschikken over water. En kijk ook verder… het omgooien komt mogelijk voort uit verveling omdat er verder weinig te doen is op het kleine stukje wei waar dit paard staat. Je kunt verveling tegengaan door ‘enrichment of the environment’, dus het verrijken van de omgeving. Een concept waar mijn volgende blog over zal gaan.
Geniet van je paard!
Hartelijke groet,
Merel Burggraaf
NAC Qualified Equine Behaviourist
Equine Healer / Equine Artist